Oświadczenie woli – w rozumieniu prawa cywilnego jest to takie zachowanie się podmiotów prawa cywilnego, które w sposób dostateczny ujawniają wolę tych osób do powstania, zmiany lub wygaśnięcia stosunku prawnego.
To zachowanie się musi spełniać warunki:
- musi być zrozumiałe – ujawnione w taki sposób, aby można było ustalić sens tego zachowania.
- uzewnętrznienie musi być ukazane w sposób wyraźny (np. za pomocą pisma) lub innych znaków, które możemy uważać za zachowanie się (np. przytaknięcie, podanie ręki).
- oświadczenie może być ujawnione w sposób dorozumiany [per facta concludentia] – podmiot praw cywilnego w sposób wyraźny go nie złożył ale na podstawie czynności towarzyszących oświadczeniu można przyjąć, że je złożył, np.
- w pewnych wypadkach jeżeli osoba miała możliwość nie przyjąć oferty sprzedaży, a milczała to możemy przyjąć, że zawarła oświadczenie woli o sprzedaży
- przystąpienie do wykonania umowy
- musi być swobodne – wolne od przymusu fizycznego [vis absoluta] i psychicznego [vis compulsiva], którym najczęściej jest groźba
- musi być złożone na serio – przemyślane działanie, nie dla zabawy
Oświadczenie woli może być
- skierowane do innej osoby (testament)
- niekierowane do innej osoby (oferta zawarcia umowy o roboty budowlane)
Oświadczenie skierowane do innej osoby dzielimy na:
- skierowane do określonego adresata
- niekierowane do określonego adresata (nieoznaczony adresat – ad iniestam persanam)
art. 60 – z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidziany
ch, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
art. 61§1 – oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
Gdy oświadczenie nie jest skierowane do adresata, uważa się za złożone / ujawnione z chwilą wypowiedzenia / napisania → chwila złożenia już powoduje, że jest ona skuteczna.
§2 – oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Oświadczenie woli wiąże się z czynnością prawną (to pojęcie jest szersze):
To stan faktyczny, który obejmuje co najmniej 1 oświadczenie woli stanowiące uzewnętrznioną decyzję podmiotu pr. cyw. i z tym stanem faktycznym ustawa wiąże powstanie, zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego.